Dự Hội thảo có hơn 150 đại biểu là thành viên Ban thường trực đổi mới GDPT, các nhà khoa học, cán bộ, giáo viên trường phổ thông đang trực tiếp giảng dạy môn học ở cấp học tương ứng.

Phát biểu mở đầu, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ cho biết, hội thảo nhằm hoàn thiện tài liệu hướng dẫn dạy học các môn học lớp 5, lớp 9 trong CT GDPT hiện hành đáp ứng yêu cầu CT GDPT 2018. Tài liệu này sẽ được tập huấn, bồi dưỡng cho cán bộ, giáo viên các nhà trường để tổ chức dạy học cho học sinh lớp 5, lớp 9 của chương trình hiện hành đáp ứng yêu cầu chuẩn đầu vào lớp 6, lớp 10 thực hiện CT GDPT 2018.

Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ phát biểu tại Hội thảo

“Chất lượng đầu vào lớp 6, lớp 10 là chất lượng đầu ra của lớp 5, lớp 9. Trong khi học sinh lớp 5, lớp 9 hiện nay và tới hết năm học 2023-2024 sẽ học theo chương trình hiện hành; còn lớp 6 từ năm học 2021-2022 và lớp 10 từ năm học 2022-2023 sẽ học theo CT GDPT 2018. Do đó, chúng ta cần chuẩn bị tâm thế và phẩm chất, năng lực cần thiết khác để học sinh lớp 5, lớp 9 từ năm học này đến khi áp dụng chương trình mới sẽ được làm quen và đáp ứng được chuẩn đầu vào của lớp 6, lớp 10 theo CT GDPT 2018”, Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ nói.  

Thứ trưởng cho biết, một phần lý do khiến việc thực hiện chương trình lớp 1 vừa qua có một số khó khăn vì chất lượng đầu ra của mầm non năm nay chưa đảm bảo do ảnh hưởng bởi dịch Covid-19 khiến các em chưa được làm quen mặt chữ; vào lớp 1 lại không có thời gian để quen nề nếp của cấp học mới. Từ thực tế đó càng cho thấy phải đặc biệt quan tâm chuẩn bị thật tốt chất lượng đầu ra của lớp 5, lớp 9, đáp ứng được chuẩn đầu vào của lớp 6, lớp 10 theo CT GDPT 2018.

Với yêu cầu chuẩn đầu ra lớp 5, lớp 9 của chương trình hiện hành phải tương ứng với chuẩn đầu vào của lớp 6, lớp 10 theo CT GDPT 2018, nên từ nội dung chương trình đến phương pháp dạy học và kiểm tra đánh giá lớp 5, lớp 9 phải đáp ứng yêu cầu của CT GDPT 2018.

Tinh giản, chỉnh sửa, bổ sung chương trình hiện hành

Thứ trưởng Nguyễn Hữu Độ cho biết, Bộ GDĐT đã chỉ đạo xây dựng tài liệu hướng dẫn dạy học các môn học lớp 5, lớp 9 trong CT GDPT hiện hành đáp ứng yêu cầu của chương trình mới. Tài liệu này được xây dựng theo hướng so sánh 2 chương trình ở từng môn học để có những điều chỉnh phù hợp.

Có 3 hướng điều chỉnh là: bổ sung những nội dung kiến thức có trong CT GDPT 2018 nhưng không có trong CT GDPT hiện hành; tinh giản những nội dung kiến thức có trong CT GDPT hiện hành nhưng không có trong CT GDPT mới; điều chỉnh cách tiếp cận và yêu cầu cần đạt đối với những nội dung kiến thức có cả trong CT GDPT 2018 và CT GDPT hiện hành.

Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học Nguyễn Xuân Thành

Làm rõ vấn đề này, Vụ trưởng Vụ Giáo dục Trung học Nguyễn Xuân Thành cho biết, những nội dung kiến thức có trong CT GDPT hiện hành nhưng không có trong CT GDPT mới sẽ được tinh giản theo 2 hướng. Thứ nhất, nếu đó là các nội dung kiến thức học sinh không cần phải sử dụng để học các nội dung kiến thức khác trong chương trình môn học thì không dạy, không thực hiện. Thứ hai, nếu đó là các nội dung kiến thức học sinh cần sử dụng để học các nội dung kiến thức liên quan trong chương trình môn học thì “hướng dẫn học sinh tự học” hoặc tích hợp vào bài học, chủ đề cần sử dụng để tổ chức cho học sinh học tập cùng với kiến thức liên quan.

Đối với các nội dung kiến thức có trong CT GDPT 2018 nhưng không có trong CT GDPT hiện hành thì bổ sung nội dung kiến thức mới vào chương trình môn học hiện hành theo hai hướng: bổ sung, tích hợp vào các nội dung, chủ đề phù hợp để đảm bảo yêu cầu cần đạt theo chương trình mới hoặc bổ sung nội dung, chủ đề mới vào thời điểm phù hợp, đảm bảo học sinh có đủ điều kiện về kiến thức, kỹ năng để học thuận lợi.

Đối với các nội dung kiến thức có cả trong CT GDPT hiện hành và CT GDPT 2018 nhưng do khác nhau về cách tiếp cận và yêu cầu cần đạt, thì sẽ được điều chỉnh từ mức độ cần đạt về kiến thức, kỹ năng, sang yêu cầu cần đạt về phẩm chất, năng lực quy định trong CT GDPT mới.

Vụ trưởng Nguyễn Xuân Thành lưu ý các đại biểu tham gia góp ý cho tài liệu hướng dẫn dạy học cần quan tâm đặc biệt tới phần bổ sung nội dung kiến thức mới của CT GDPT 2018 vào CT GDPT hiện hành. “Do chưa có sách giáo khoa của các môn học và hoạt động giáo dục theo CT GDPT 2018 ở các lớp học trên lớp 1, nên cần ưu tiên hướng dẫn tổ chức dạy học những nội dung kiến thức được bổ sung vào chương trình hiện hành. Học sinh phải được cung cấp tài liệu về những nội dung kiến thức mới để chủ động học tập theo sự hướng dẫn của thầy cô giáo”, Vụ trưởng Nguyễn Xuân Thành nói.

Song song với điều chỉnh nội dung kiến thức, việc đổi mới phương pháp dạy học đối với lớp 5, lớp 9 là rất quan trọng. Điều này, giúp học sinh được làm quen với cách dạy và học, cách kiểm tra đánh giá theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực của chương trình mới. Những năm qua, Bộ GDĐT đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các nhà trường tổ chức dạy học theo phương pháp tích cực, định hướng phát triển phẩm chất, năng lực cho học sinh, giúp giáo viên làm quen với chương trình mới ngay từ khi thực hiện chương trình hiện hành. Thời gian tới, việc bồi dưỡng phương pháp dạy học theo CT GDPT 2018 cũng sẽ được Bộ cùng các trường Sư phạm chủ chốt, các địa phương tiếp tục triển khai.

Tài liệu hướng dẫn dạy học các môn học lớp 5, lớp 9 trong CT GDPT hiện hành đáp ứng yêu cầu CT GDPT 2018, sau khi được các đại biểu góp ý tại hội thảo sẽ tiếp tục được hoàn thiện để trình lên Hội đồng thẩm định. Hội đồng này gồm các nhà khoa học, nhà giáo dục đến từ các trường đại học, viện nghiên cứu; các cán bộ, giáo viên trường phổ thông đang giảng dạy môn học ở cấp học tương ứng.